منیزیم نیترات یک نمک معدنی است که به صورت جامد کریستالی سفید وجود دارد و معمولا در صنایع کشاورزی و پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به طور طبیعی در معادن و غارها یافت می‌شود. ما در این مقاله توضیح می‌دهیم که منیزیم نیترات چیست و چه کاربردهایی دارد، چگونه ساخته می‌شود، شرایط ایمنی و شرایط نگهداری از آن چگونه است.
فهرست مطلب
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی منیزیم نیترات
منیزیم نیترات (Magnesium nitrate) که نام‌های دیگری مانند منیزیم دی نیترات، مگنیوسان و نیترومگنزیت دارد، نوعی نمک معدنی است که به سرعت در هوا با ترکیب آب، هگزا هیدرات را تشکیل می‌دهد. این ماده جامد کریستالی، سفید و بدون بو است و در آب و الکل حل می‌شود. منیزیم نیترات یک نمک پایدار است که هیدراتهای 9، 6 و 2 تشکیل می‌دهد. ویژگی‌های دیگر این ماده عبارتند از:
| فرمول مولکولی | Mg(NO۳)۲ |
| شکل ظاهری | جامد بلوری سفید |
| جرم مولی | 148.30 g/mol 256.41 g/mol (hexahydrate) |
| چگالی | 2.3 g/cm3 (anhydrous) 2.0256 g/cm3 (dihydrate) 1.464 g/cm3 (hexahydrate) |
| دمای ذوب | 129 °C (dihydrate) 88.9 °C (hexahydrate) |
| دمای جوش | 330 °C |
| انحلال پذیری در آب | 125 g/100 mL |
| ضریب شکست | 1.34 (hexahydrate) |
نحوه تولید منیزیم نیترات
نحوه تولید این ماده را به شما توضیح می‌دهیم. روش‌های مختلفی برای تولید این ماده در آزمایشگاه‌ها به کار گرفته می‌شود. برخی از محبوب‌ترین روش‌ها عبارتند از:
1. با منیزیم هیدروکسید و اسید نیتریک
هنگامی که یک مول منیزیم هیدروکسید با دو مول اسید نیتریک واکنش می‌دهد، یک مول منیزیم نیترات تولید می‌شود. این واکنش به شرح زیر است:
Mg(OH)2+2 HNO3→Mg(NO3)2+2 H2O
2. با منیزیم سولفات و کلسیم نیترات
MgSO4 + Ca(NO3)2 → Mg(NO3)2 + CaSO4
3. با منیزیم اکسید و اسید نیتریک
MgO+ 2 HNO3→Mg(NO3)2+H2O
4. با منیزیم کربنات و اسید نیتریک
MgCO3+ 2 HNO3→CO2 + Mg(NO3)2+H2O
5. با منگنز و اسید نیتریک رقیق
Mg(s) + 2 HNO3(aq) → Mg(NO3)2(aq) + H2(g)
کاربردهای منیزیم نیترات در صنایع
1. صنایع آرایشی و بهداشتی
منیزیم نیترات یک ماده فعال رایج در لوازم آرایشی و بهداشتی مانند دئودورانت، کرم، خمیر دندان و شامپو است. این ماده از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند. منیزیم نیترات همچنین به کاهش خارش و تورم ناشی از حساسیت‌های پوستی کمک می‌کند. منیزیم نیترات علاوه بر اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی، در تولید دئودورانت نقش مهمی دارد. منیزیم نیترات اثر ضد تعریقی قوی‌ای دارد. همچنین از اجزای اصلی خمیر دندان است که میتواند با کلسیم نوعی نمک نامحلول تشکیل دهد و از رشد باکتری و قارچ جلوگیری کند.
همچنین اعتقاد بر این است که منیزیم نیترات خواص ضد درد دارد. چندین مطالعه نشان می‌دهد که منیزیم نیترات میتواند تولید سلول های خاصی را در مغز (ماده P که انتقال دهنده عصبی است) متوقف کند. از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد که منیزیم نیترات خواص ضد التهابی و ضد تورم دارد و در تسکین درد مفاصل و دردهای عضلانی ناشی از آرتریت موثر است. منیزیم نیترات با مهار سلول های التهابی مانند ماکروفاژها، نوتروفیل‌ها و سایر سلول‌های درگیر در فرایند التهابی، درد و التهاب را کاهش می‌دهد.
2. صنعت کشاورزی
کودهای حاوی منیزیم نیترات مواد مغذی به خصوص منیزیم را به راحتی در دسترس گیاهان قرار می‌دهند. منیزیم نیترات جذب منیزیم را برای گیاه آسان‌تر می‌کند، تغذیه گیاه را غنی می‌کند و به آنها نشاط می‌بخشد. منیزیم اتم مرکزی یک مولکول کلروفیل است و کمبود آن باعث کمبود کلروفیل و در نتیجه توقف رشد گیاه می‌شود.
3. صنایع پتروشیمی و آتش‌نشانی
منیزیم نیترات یک عامل آب زدا و کاتالیزور در ساخت محصولات آتش نشانی و مواد منفجره است. در صنعت مواد منفجره، منیزیم نیترات یک عامل اکسید کننده، عامل آب زدایی و کاتالیزور تقویت احتراق است. علاوه بر این، منیزیم نیترات خواص حرارتی خوبی دارد؛ زیرا واکنش‌های این ماده اغلب گرمازا هستند. این خاصیت حرارتی منیزیم نیترات را به یک ماده تغییر فاز در بخش صنعتی تبدیل کرده است. به همین دلیل است که در صنایع مختلف به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از کاربردهای دیگر آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به عنوان عامل حساسیت برای صفحات لیتوگرافی استفاده می‌شود.
- به‌عنوان یک ماده کم آب در تهیه اسید نیتریک غلیظ و تصفیه آن به کار می‌رود.
- در تولید نیترات آمونیوم نقش دارد.
- به‌عنوان یک تنظیم‌کننده ویسکوزیته در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
- در ساخت محصولات تونر و رنگ از آن استفاده می‌کنند.
- به‌عنوان یک ماده اتصال‌دهنده به کار می‌رود.
خطرات و شرایط ایمنی
قرار گرفتن در معرض منیزیم نیترات میتواند منجر به تحریک غشای مخاطی و در نتیجه تنگی نفس و سرفه شود. مصرف بیش از حد منیزیم نیترات میتواند باعث استفراغ، سرگیجه، شکم درد، اسهال و تشنج شود. تماس مستقیم پوست با این ماده باعث قرمزی، درد و سوزش می‌شود. حرارت دادن این ماده منجر به آزاد شدن اکسید نیتروژن می‌شود که بخاری سمی است. منیزیم نیترات یک عامل اکسید کننده قوی است و تماس آن با مواد قابل اکسید شدن میتواند منجر به آتش سوزی شود. هنگام کار با منیزیم نیترات در آزمایشگاه از لباس محافظ و دستکش استفاده کنید. دقت کنید هنگام کار با این ترکیب شیمیایی نباید لنز داشته باشید. محل نشت این ماده را با حداقل شعاع 25 متر و حداکثر 50 متر از بقیه مواد جدا کنید. در صورت قرار گرفتن در معرض گازهای آزاد شده از این ماده، از ماسک تنفسی استفاده کنید.
نگهداری از منیزیم نیترات
دور از حرارت و شعله نگهداری شود. دور از اسیدهای قوی و هرگونه ماده‌ای که قابلیت اکسید شدن دارد قرار بگیرد. بهتر است همراه با آمید، نیترات، نیتریت و آزید در جای خشک و خنک بین دمای 3 تا 20 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
سوالات متداول
-
خصوصیات منیزیم نیترات 6 آبه چیست؟
این ماده کاملاً محلول در آب است و نیترات موجود در کود جذب منیزیم را بهبود می‌بخشد.
-
از منیزیم نیترات 6 آبه در کشاورزی به چه منظور استفاده می‌شود؟
بهترین منبع کودی برای رفع سریع کمبود نیتروژن و منیزیم در گیاهان منیزیم نیترات است. این کود کاملا خشک بوده و کاملا در آب حل می‌شود. این کود در تمام سیستم‌های آبیاری قابل مصرف بوده و بدون سولفات، کلر و سدیم می‌باشد.
جمع‌بندی
اکنون می‌دانیم که منیزیم نیترات چیست و چه کاربردهایی دارد. منیزیم نیترات یک ترکیب شیمیایی معدنی است و معمولا به صورت جامد کریستالی سفید است. این ترکیب نوعی ترکیب یونی است. این ماده شیمیایی در صنعت پتروشیمی، آرایشی و بهداشتی، کشاورزی و چندین صنعت دیگر مانند صنایع نساجی، رنگ و معدن کاربرد دارد. هنگام استفاده از منیزیم باید مراقب باشید؛ زیرا در صورت ترکیب با مواد قابل اکسید شدن انفجار صورت می‌گیرد.
